Er komt een parlementaire enquête over de aardbevingen in Groningen. Om het vertrouwen van de (Groningse) burger in de overheid te herstellen. Zo luidt het motief van de Kamer. Ik gebruik het begrip Haags kaasstolp niet graag, vooral omdat ik niet graag afgeef op Den Haag. Maar hier is echt sprake van bellenblazen in de kaasstolp.

Wat is namelijk het geval? De parlementaire enquête zal pas starten als met het afhandelen van de schadeclaims en met het versterken van de huizen voortgang wordt gemaakt. Hoe cynisch wil je het hebben? Al jaren wachten de Groningen op het afhandelen van hun schadeclaims en op het versterken van hun huizen. Elke schadeclaim lijkt tot op heden te verzanden in bureaucratie en vooral in deskundige tegenwerking. Elk huis dat moet worden versterkt wordt elke keer op een andere wachtlijst geplaatst. Dus als dat plotseling allemaal wel zou lukken, krijgen we een parlementaire enquête om het vertrouwen van de burgers in de overheid terug te winnen.

Nee, het is nog cynischer. Ik hoor een braaf Kamerlid voor de radio vertellen dat die schadeclaims voortvarend zullen worden afgehandeld als een nieuw Instituut Mijnbouwschade in het leven is geroepen. Daarvoor hadden we het Tijdelijk Instituut Mijnbouwschade. Daarvoor hadden we het Centrum Veilig Wonen. En daarvoor klooide de NAM zelf maar wat aan met de burgers. In alle gevallen bleven de claims op een bureau liggen. En het brave Kamerlid belooft dat alles beter wordt als de Groningers weer met een ander instituut worden geconfronteerd. En voor de versterking van huizen moet volgens hetzelfde brave Kamerlid ook een nieuw instituut het licht zien. De  NCG, de nationaal coördinator Groningen (ofwel Hans Alders) was de afgelopen jaren daarvoor verantwoordelijk. Bij de NCG werken 250 ambtenaren die veel meer kosten dan inmiddels aan de versterking van huizen is uitgegeven. Die ambtenaren moeten blijkbaar eerst worden overgeplaatst naar een nieuw instituut voordat ze gaan doen waarvoor ze al jaren zijn aangesteld.

Gelooft u het? Het afhandelen van schadeclaims en het versterken van huizen komt echt op gang als die twee nieuwe instituten van start zijn gegaan. Nieuwe huisvesting, nieuwe meubels, een nieuwe directeur, een nieuw Organisatie- & Formatierapport, oude medewerkers worden opnieuw benoemd, een nieuwe Ondernemingsraad, nieuwe bevoegdheden op basis van nieuwe wetgeving. Oh ja, en een nieuwe Raad van Toezicht (als voorzitter wordt gezocht in de kringen van Wallage, Kamminga, Alders, Hermans, Nijpels en Pechtold). En dat moeten we allemaal geloven van een braaf Kamerlid dat schuldbewust opmerkt dat hij “dit dossier” ook nog maar vanaf vorige zomer “doet”.

En als we dat allemaal hebben gehad, komt er een parlementaire enquête om het vertrouwen van de burger in de overheid terug te winnen. Om vast te stellen wat er fout is gegaan. Het antwoord weten we al: veel.

Als ik Groninger was hoefde die enquête voor mij niet zo nodig. Als ik Groninger was had ik ook geen behoefte aan weer een paar nieuwe instituten. Als ik Groninger was zou ik graag willen dat mijn schade eindelijk eens, en ruimhartig zou worden vergoed en dat mijn huis zou worden versterkt om toekomstige schade te voorkomen. Als ik Groninger was zou ik willen dat niet altijd over over mij werd besloten, maar dat ik zelf het heft in handen mocht nemen. En als ik Groninger was, was ik het vertrouwen in de overheid al lang kwijtgeraakt.

[verschijnt in Trouw van 20 maart 2019]

‍