Er is de laatste jaren hard gewerkt aan de Afsluitdijk. Het zal niet iedereen zijn opgevallen. De dijk was te laag, vanwege klimaatverandering en zeespiegelstijging. Een hogere dijk voorkomt dat het zoute zeewater de dijk ooit zal overspoelen.

Het lijkt allemaal erg logisch. Maar de oplossing past geheel bij een overheid die eerst het probleem verengd en dan voor de verkeerde oplossing kiest. Natuurlijk moet de Afsluitdijk ook in de verre toekomst opgewassen zijn tegen het wassende water. Maar zijn de ecologische problemen die de Afsluitdijk nu al elke dag veroorzaakt, niet vele malen groter?

Stel je even voor zoals het ooit was, voordat die vermaledijde Afsluitdijk werd aangelegd. Er was geen IJsselmeer, er was geen Waddenzee, er was alleen Zuiderzee. Ook in het zuidelijke deel van de Zuiderzee, bij Enkhuizen, bij Harderwijk en zelfs tot Amsterdam was er eb en vloed, vielen er tweemaal daags grote delen droog, en trokken kleine en grote stromen door het slib. De overgang van zoet naar zout was geheel natuurlijk. Een geweldig gebied voor flora en fauna. Dat alles is weg, door de Afsluitdijk. En vergeet niet dat de Waddenzee zonder Afsluitdijk een nog interessanter natuurgebied geweest.

Trots op de Afsluitdijk past ons dus niet. Het IJsselmeer is gewoon een ecologische ramp. En datzelfde geldt voor het Markermeer, dat later van het IJsselmeer werd afgesneden. Het natuurlijk leven is in de meren nagenoeg verdwenen. Omdat het water vooral stilstaat. Omdat niet elke bak water uit zichzelf natuur is. Het is dan ook geen probleem als zout water over de Afsluitdijk zou slaan, maar juist een oplossing.

Natuurlijk zijn er problemen aan die oplossing verbonden. Omdat het achterland droge voeten moet houden en omdat de zeespiegel wel stijgt. En die verbinding tussen Noord-Holland en Friesland is ook wel handig. Wat is er overigens tegen een brug?

Ja, het doet me allemaal erg denken aan het felle debat dat we ooit voerden over de Oosterschelde. Moest die dicht of moest die toch open blijven? Het kabinet-Den Uyl kwam uit op een compromis: er kwam een stormvloedkering, die bij extreem hoog water kon worden gesloten. Het is niet ideaal, het had allemaal beter en anders gekund. Maar die afsluitbare dam heeft er wel voor gezorgd dat veel natuur is behouden. Waarom voeren we dat debat nooit over de Zuiderzee? Waarom verhogen we de Afsluitdijk zonder discussie met enkele meters om ooit een overstromingsramp te voorkomen, terwijl de ecologische ramp zich elke dag verder voltrekt?

‍