Het was lange tijd gangbaar om af te geven op Fortuyn, het is al jaren gangbaar om af te geven op Wilders. Deze week was de implosie van Forum voor Democratie van Baudet  een aanleiding voor grote opluchting. Dan hadden we toch echt liever die boeren-partij van Caroline van der Plas. Maar onder ons gezegd, dat is natuurlijk ook een zooitje.

We weten dat de politiek in crisis verkeert, maar wat is het gemakkelijk om elk serieus protest af te doen als tijdelijk. En als extreem, en als populistisch vooral. Het grote scheldwoord in de beschaafde wereld.

Het lijkt me onverstandig. Als je weet, of op zijn minst aanvoelt dat er iets schort aan de politiek, dan is het misschien toch verstandig om te bezien of je iets kan leren van het succes van de genoemde partijen. Persoonlijk leer ik vijf dingen van het succes van BBB deze week.

1. Als ik de statistieken zie en als ik de TV zie: BBB is een partij van gewone mensen. Mensen die je overal in het land tegenkomt, maar die je bij de meeste partijen nooit ziet. De PvdA komt op voor de achtergestelden, maar ik zie daar nooit een achtergestelde. PvdA, VVD en CDA voelen zich brede volkspartijen, maar ik zie daar nooit gewone mensen. De traditionele partijen zijn een prooi geworden van de hoogopgeleiden. En van de grootstedelijke elite van dit land.
2. Als ik Caroline hoor praten, begrijp ik wat ze bedoelt. En vooral wat ze wil. Als ik de politici van de traditionele partijen hoor praten heb ik geen idee wat ze bedoelen. Het lijkt alsof ze vooral willen voorkomen om zich ergens over uit te spreken. Luister hoe vaak de ‘traditionele’ politici zeggen: ‘Daarover moeten we het gesprek met elkaar aangaan.’ Terwijl ik graag zou willen horen met welk standpunt ze dat gesprek in willen gaan. Veel erger: ze gaan dat gesprek nooit aan met u en mij.
3. Veel Nederlanders hebben er genoeg van dat Den Haag steeds vaker beweert ‘dat het niet anders kan’. Of het moet van Brussel, of van de Raad van State of van de wetenschap. Alsof je daarover geen politieke mening zou mogen hebben. En met name een andere politieke mening. Wie de politiek presenteert als technocratie, en het openbaar bestuur als management, zal echte politieke tegenkrachten oproepen. Zie ook de NRC die schrijft dat het ‘ontkennen dat er een probleem is, geen oplossing is’. Alsof problemen objectief zijn vast te stellen. Iedereen weet dat een probleem niet meer is dan ‘een situatie die in strijd is met een norm’. En wie andere normen hanteert, zal andere problemen zien.
4. De politieke mening is eindelijk gedemocratiseerd. Heel, heel lang was de mening van de elite belangrijker. In de tijd van de verzuiling bepaalden onze leiders wat wij moesten vinden. In de jaren 60 en 70 begonnen jongeren (nee: studenten) zich daarvan los te maken. Pas sinds de eeuwwisseling zien we dat nog maar weinigen zich iets aantrekken van de mening van een ander. Iedereen heeft recht op een eigen mening! Communicatietrucjes en focusgroepen helpen dan niet meer. Politici zullen werkelijk het debat moeten aangaan met burgers. En niet blijven steken in steeds weer dezelfde vooraf bedachte zinnetjes. Vreselijk.
5. Den Haag bakt er de laatste jaren weinig van. Toeslagenaffaire, aardbevingen, een Belastingdienst die op instorten staat, het eindeloos uitstellen van de stikstofproblemen, de woningnood, het achteruit hollen van het onderwijs, het achteruit hollen van de natuur, het is niet alleen een kwestie van een gebrek aan politiek debat, het is ook een groot gebrek aan uitvoeringskracht.

Dat zijn de lessen van die bizar grote overwinning van BBB. Daar zullen de traditionele partijen iets mee moeten doen! Als ze nog toekomst willen hebben.

‍