Je zal maar voorlichter zijn bij het RIVM. Elke week komen de jongens en meisjes van infectieziektes met hun cijfers. 79 pagina’s. En de media willen weten wat dit betekent. Dus besluit je dat je de cijfers moet duiden. En als je duidt kan je beter eerder te pessimistisch dan te optimistisch zijn. Want stel je voor dat je ernaast zit. Zo hoorden we de laatste weken veel spreken over de Britse variant. Over die variant horen we steeds minder. Momenteel is het RIVM vooral bezorgd over de Zuid-Afrikaanse variant. En de afdeling communicatie van het RIVM ziet in de laatste cijfers zelfs het bewijs voor de derde golf.

Laten we de cijfers eens zonder angst voor zichzelf laten spreken. En laten we ons dan baseren op cijfers per week. De dagelijkse cijfers zijn veel te vervuild om er conclusies aan te verbinden.

Meten

• het aantal ziekenhuisopnamen was in de afgelopen week 1133 (77 minder dan in de week ervoor)
• het aantal opnamen op de IC was in de afgelopen week 224 (19 minder dan in de week ervoor)
• het aantal COVID-19-doden bedroeg in de afgelopen week 177 (85 minder dan in de week ervoor)

Dat zijn de harde cijfers.

Schatten

Daarnaast kennen we het aantal positieve tests in de afgelopen week. Door sommige media worden deze cijfers gebracht als het aantal nieuwe besmettingen. Dat zou alleen waar zijn als alle nieuwe besmettingen ook daadwerkelijk worden getest. Quod non. Iemand wordt pas positief getest als hij/zij besmet is én de behoefte voelt om zich te laten testen. Het gaat hier dus om een steekproef op basis waarvan we het aantal nieuwe besmettingen schatten.

Helaas: de behoefte om je te laten testen is niet elke week constant. Een groter aantal positieve tests wijst dus op een hoger aantal nieuwe besmettingen en/of op een grotere behoefte onder de bevolking om zich te laten testen.

Zo zijn in de afgelopen week 31.835 mensen positief getest, tegen 29.803 in de week ervoor. Van alle tests was 8.8% positief tegen 9.7% in de week ervoor. Dit laatste verschil kan erop duiden dat het aantal positieve tests wordt verklaard door een groeiende behoefte bij mensen om zich te laten testen (bijvoorbeeld omdat over Britse varianten en derde golven wordt gesproken).

Berekenen

Het RIVM berekent wekelijks het aantal besmettelijke mensen, met enige vertraging. Het aantal besmettelijke mensen is sinds 21 december 2020 tot 5 februari gedaald van ongeveer 160.000 naar ruim 90.00. Daarna steeg het aantal besmettelijke mensen weer een week tot vlak onder de 100.000 en daarna daalde het weer een klein beetje (stand 19 februari). Dit cijfer wordt berekend op basis van ziekenhuisopnames per dag.

Het RIVM berekent wekelijks het reproductiegetal, met enige vertraging. De R ligt op 12 februari op 1.14. Volgens de verwachting van het RIVM is R in de twee daarop volgende weken weer gedaald naar 1. Dit cijfer wordt berekend op basis van aantallen positieve tests per dag (zie ook: De mystiek van het R-getal).

‍