Het was een treurig schouwspel. Het debat in de Tweede Kamer over de informatie van Ronald Plasterk. Nadat Omtzigt wat onhandig de onderhandelingstafel heeft verlaten, viel in feite geen conclusie meer te trekken. Ja, dat de vier rechtse partijen het eens waren over de Grondwet. Dat hadden ze samen op 10 januari besloten. Maar Omtzigt wist uiteindelijk niet wat de beloftes van Wilders waard waren. En terecht.

Het was ook geen gemakkelijke opgave. Vier lijsttrekkers die nog nooit zo’n informatie in deze rol hadden meegemaakt. En een informateur die niet helemaal begreep wat zijn rol eigenlijk was. Het had er soms alle schijn van dat hij hoopte dat de vier eruit zouden komen en dat hij dan zelf premier mocht worden. Hebben we nu intussen gehoord waarom de vier in de laatste week zonder Plasterk gingen vergaderen?

Ik denk dat zo’n informateur twee taken heeft. Hij heeft hij ervoor te zorgen dat de informatie onder duidelijke afspraken plaatsvindt. Bijvoorbeeld: radiostilte. Als je onderhandelt, doe je dat hier aan tafel en niet via de pers. Maar waarom heeft Plasterk niet meteen verboden om via X te onderhandelen, op straffe van vertrek van hemzelf? Het was tenenkrommend dat de vier op X elkaar gingen becommentariëren. Yeşilgöz die door Wilders ‘zuur’ werd genoemd. Plasterk had dat nooit moeten laten gebeuren.

Maar de belangrijkste taak van de informateur is niet het formeren van een kabinet, wat Plasterk leek te denken, maar het uitsluiten van combinaties. Na deze tien weken kunnen we concluderen dat alle combinaties nog denkbaar zijn. En zijn we dus nog geen stap opgeschoten. Bij het uitsluiten van combinaties mag je best een vooropgezet plan hebben. Zo had Plasterk de fundamentele vraag kunnen stellen of een kabinet met Wilders wenselijk en mogelijk zou zijn. Omtzigt wil niet met Wilders, Yeşilgöz zou eindelijk moeten inzien dat ze een grote fout heeft gemaakt door de deur naar Wilders op een kier te zetten. Dat had de uitkomst van de informatie moeten zijn. Kabinet-Wilders onmogelijk, omdat deze man al twintig jaar vreselijke dingen roept en denkt.

Daarmee was er nog geen nieuw kabinet geweest, zeker niet. Maar het was in ieder geval duidelijk geweest dat een kabinet-Wilders was uitgesloten. Daarmee had niet Pieter Omtzigt de zwarte Piet gekregen en had Yeşilgöz zonder al te veel gezichtsverlies weer normaal kunnen gaan doen.

En misschien was het wel een opmaat geweest voor een minderheidskabinet van NSC en VVD. Eventueel aangevuld met CDA en D66. Geen meerderheid zeker niet. Maar wel een combinatie van partijen waarmee je als land voor de dag kan komen. En bovendien een minderheid die zowel over links als over rechts meerderheden kan vormen. Beste Kim, formeer geen kabinet, maar sluit combinaties uit.

[Abonneer je via de homepage op mijn blogs, als je op de hoogte wilt worden gehouden.]

‍