De nationale politie is voorlopig op een drama uitgelopen. Op het moment dat 65.000 politiemensen geen idee meer hebben waar ze aan toe zijn, stapt de hoogste baas Gerard Bouman op. Omdat een ander type leiderschap op dit moment nodig zou zijn. Het is de vraag of dat al niet eerder het geval was.

In een interview in de Volkskrant mag Bouman het boetekleed aantrekken. Hij doet het niet. Ondanks twee uitspraken die daartoe alle aanleiding geven. Zo zegt hij: “Wij leefden te lang met de gedachte dat de wereld snel maakbaar is.” En: “We hebben er grote organisatieadviesbureaus bij betrokken en vroegen: hoe vaak hebben jullie zo’n complexe reorganisatie meegemaakt? Het antwoord was: nul keer.” De eerste opmerking is misschien wel eerlijk, maar ook opvallend onnozel. De tweede was blijkbaar reden om de rug te rechten en om eens iets te laten zien, dat nog niemand had laten zien.

Het is niet alleen Gerard Bouman die onnozel is en blaam treft. Het is ook een Minister die de nationale politie wil doorvoeren (waarvan hij overigens in zijn vorige functie altijd een tegenstander was). Het is het kabinet dat een dergelijk besluit neemt. Het zijn al die bestuurders die overal voor één keer hun organisatie definitief op orde willen brengen. Het zijn al die macho’s die over de ruggen van al die medewerkers hun eigen monument op willen richten. Het zijn al die Bokito’s van de reorganisatie. Ze hebben twee dingen gemeen: hun reorganisatie wordt geen succes en hun opvolger start opgewekt met …. een reorganisatie.

Laat het opstappen van Bouman eindelijk eens een les zijn. En laten al die managers dan eens vijf dingen leren:

1. Medewerkers zijn geen koelkasten, die je willekeurig kan verplaatsen. Het mooie van medewerkers is dat ze gevoel hebben.
2. Juist medewerkers hebben verstand van de organisatie. Als er iets moet worden veranderd, geef hen dan daarin het voortouw.
3. Een organisatie draait niet op schema’s en structuren, een organisatie draait vooral op de informele relaties tussen de medewerkers. Wie die informele relaties verwoest, heeft jaren en jaren nodig om iets nieuws op te bouwen.
4. Organisatieproblemen zijn niet digitaal, oplossingen net zo min. Van een regionale politie naar één nationale is voor sommige problemen een oplossing, voor andere niet.
5. Het gaat binnen organisaties altijd om dilemma’s. Je hebt centrale aansturing nodig (ICT) én lokaal maatwerk. In elke organisatie moet je een evenwicht zien te vinden tussen dat soort tegenstrijdige wensen. En omdat de omstandigheden vaak veranderen, is er ook vaak behoefte aan een nieuw evenwicht. ‘Heldere keuzes’ zijn dus rampzalig. Reorganiseren is een heel fijnmazig spel in een subtiele relatie tussen medewerkers en leiding.

‍