Coen Teulings was plotseling bij herstel.nl verdwenen. Het stemt me droef. Ik ken Coen als een uitstekend econoom en als een integer mens. Ik zag hem bij Op1 pleiten voor een andere aanpak van corona. Hij gaf treffend aan hoe groot de individuele én de maatschappelijke schade is als jongeren leerachterstanden oplopen. En niet het onderwijs krijgen dat ze onder normale omstandigheden zouden hebben gekregen. Voor dat pleidooi verdient hij enorme waardering. Het is goed als wetenschappers durven te vertellen welke kosten met het huidige beleid gemoeid zijn. En dat niet alleen naar virologen en epidemiologen wordt geluisterd.

Maar het liep slecht af met Coen. Marcel Levi kwam vanuit London melden dat hij te weinig solidair was met de ouderen. En de media schreven dat Coen alleen nog maar stamelde. Van dat stamelen heb ik niets gemerkt. Niettemin: de volgende dag had Coen Teulings herstel.nl verlaten. En met hem Bas Jacobs en Barbara Baarsma. Veel uitleg werd niet verschaft. Alleen Jacobs meldde dat herstel.nl te activistisch was geworden.

Omdat de uitleg ontbrak, moeten we zelf duiden. Ik doe een poging. We weten allemaal dat het debat over corona vanaf het begin is gedomineerd door medici (mensen als Levi). Medici zijn opgeleid om mensen te genezen en om ziektes te voorkomen. Dus ging het debat niet alleen over het virus maar ook over de dreigende overbelasting van de zorg. En die moest worden voorkomen. Dat denken werd zo dominant dat COVID-patiënten voorrang kregen boven andere patiënten. Niets ging boven de bestrijding van COVID-19.

In dat frame was het vervelend dat er leerachterstanden ontstonden, dat mensen depressief werden, dat er huidhonger en contactarmoede ontstond en dat een belangrijk deel van de economie op instorten stond. Want de bestrijding van COVID-19 was belangrijker.

Daarom is het zo goed dat wetenschappers als Coen Teulings op de grote maatschappelijke nadelen van het corona-beleid wezen. En dat je de gezondheidswinst van het coronabeleid kan afwegen tegen de economische en maatschappelijke schade van datzelfde beleid. Maar omdat veel journalisten kritiekloos meegaan in het dominante vertoog van aantallen besmettingen en de dreigende overbelasting van de zorg, had Teulings veel uit te leggen. En natuurlijk kreeg hij tegengeworpen dat hij niet solidair was. Ja, dan heb je de strijd al bijna verloren. Exit Teulings.

Maar Teulings sneuvelde niet alleen omdat de medici nog steeds het COVID-debat domineren. Hij sneuvelde ook omdat hij dacht dat zijn kennis bewees wat wij moeten doen. Dat is dezelfde fout die veel medici maken. Alleen baseren zij zich op andere kennis. Zo hoorde ik onlangs een lid van het OMT voor de radio beweren dat het OMT niet eenzijdig kijkt, maar alle voor- en nadelen in zijn adviezen goed afweegt. Sorry! Het OMT moet niet afwegen. Het OMT moet vertellen hoe het virus zich ontwikkelt en moet vertellen (als ze dat al weten) wat de effecten van bepaalde maatregelen zijn om het virus af te remmen. Ik wil best horen dat virologen vertellen wat het openen van scholen betekent voor de snelheid waarmee het virus rondgaat. Maar ik wil virologen niet horen vertellen dat we om die reden de scholen wel of niet moeten openen. Dat blijft een politieke afweging. En die moet de regering maken, gecontroleerd door de Tweede Kamer.

En dat was, het spijt me om te zeggen, ook de fout van Teulings, en Baarsma en Jacobs en alle leden van herstel.nl. Ze wisten zeker dat hun kennis aantoonde dat een ander beleid gewenst was. Dat oudjes moesten worden geïsoleerd en jongeren weer moesten studeren. Maar: net zo min als virologisch onderzoek aantoont dat je scholen moet sluiten, toont economisch onderzoek aan dat je scholen moet open houden.

Wat we nodig hebben is heel veel kennis over alle virologische, economisch, onderwijskundige, maatschappelijke, psychische (etc.) gevolgen van het sluiten van scholen en universiteiten. En politici horen vervolgens een politieke afweging van de voor- en nadelen te maken.

Ik vermoed dat Teulings te laat heeft beseft dat hij in een politiek in plaats van een wetenschappelijk debat was terechtgekomen. Maar ja, ook economen moeten weten dat wetenschap geen antwoord geeft op politieke vragen.

‍