Afgelopen vrijdag deed iemand openlijk een gooi naar het leiderschap van de nieuwe progressieve partij, de combinatie van PvdA en GroenLinks. Hij schreef een mooi artikel in de Volkskrant over het grote belang van de sociaal-democratie en sloot zijn verhaal af met de conclusie dat hij lid ging worden van de PvdA. Het was Jesse Klaver.

Ik kan niet anders zeggen: hij had erg zijn best gedaan. Alle sleutelwoorden van de sociaal-democratie werden uitbundig geventileerd. Het stuk had evengoed van de hand van de redactiesecretaris van het tijdschrift ‘Socialisme en Democratie’ kunnen zijn. Ik neem Jesse Klaver zijn enige fout dan ook niet kwalijk. Zo slipte de volgende zin er blijkbaar tussendoor: ‘De sociale strijd – de strijd om het kapitalisme te beteugelen en te temmen – valt nu samen met de strijd tegen de klimaatcrisis.’ Zo zou een echte sociaal-democraat dat niet hebben geschreven. De klimaatcrisis (GroenLinks) staat niet naast de sociale strijd (PvdA). De klimaatcrisis vraagt immers net als de sociale strijd om het ‘beteugelen van het kapitalisme’. Zag je toch nog even dat Jesse geen echte sociaal-democraat is en dat Jesse ons sociaal-democraten wellicht probeerde te paaien.

Er zijn geruchten dat Jesse Klaver de nieuwe lijst wil aanvoeren. Het lijkt me een slecht idee. Die hele lijst vind ik overigens een slecht idee. Simon den Haak schreef daar een paar dagen eerder een helder artikel over in dezelfde Volkskrant. Het probleem van de PvdA is niet dat ze te weinig aantrekkingskracht heeft op hoogopgeleiden, maar juist op laagopgeleiden. De fusie met GroenLinks zal het hoog-elitaire karakter van de PvdA slechts versterken.

Natuurlijk weet ik ook dat die fusie op dit moment onvermijdelijk is. Het afblazen van de in gang gezette samenwerking zal politieke zelfmoord zijn. Dan begrijpt geen kiezer er meer iets van. Maar als je dan toch fuseert weet je meteen waar politiek winst valt te boeken: niet bij de hoogopgeleiden, maar bij de laagopgeleiden. Niet bij de theoretisch opgeleiden, maar bij de praktisch opgeleiden. En juist daarom heb ik mijn hoop gevestigd op Frans Timmermans. Frans is een ouderwetse sociaal-democraat, hoe hoog zijn opleidingen ook zijn. Hij is de man van de Limburgse ‘koempels’. Bij de Europese Verkiezingen in 2019, die in Nederland door de PvdA werden gewonnen (!), liet Timmermans zien dat hij een brede aantrekkingskracht heeft onder het electoraat. Daarbij steekt de slechte verkiezingsuitslag van Jesse Klaver bij de Kamerverkiezingen van 2021 wel erg bleekjes af.

De komende maanden zullen het uitwijzen. Ik accepteer dat PvdA en GroenLinks samen aan de verkiezingen meedoen, ik hoop dat Frans Timmermans als ouderwetse sociaal-democraat met een zeer groen profiel de lijsttrekker zal worden. En ik hoop vooral dat Frans de basis kan leggen voor een brede progressieve beweging, waarbij niet alleen hoogopgeleiden zich thuis voelen, maar ook al die anderen. En vooral degenen aan de maatschappelijke onderkant, die het uiteindelijk van de sociaal-democratie zouden moeten hebben.

[Abonneer je via de homepage op mijn blogs, als je op de hoogte wilt worden gehouden.]

‍