Vijftig jaar geleden was Rotterdam een bloeiende stad. De stad werd herbouwd, de haven profiteerde van de nieuwe kranen en de ruime nieuwe kades. De Floriade van 1960 markeerde de vooruitgang. In dezelfde tijd werden in Amsterdam delen van de oude binnenstad gesloopt en werd serieus over het dempen van grachten gesproken. De stad had duidelijk behoefte aan impulsen.

Nog geen 50 jaar later zijn de rollen geheel omgedraaid. De economie is fors veranderd. De industrie heeft zijn dominante positie verloren. Het draait tegenwoordig vooral om kennis, innovatie, face-to-face contacten etc. De haven is vrijwel geheel geautomatiseerd. Nieuwe werknemers gaan niet meer in de nabijheid van fabrieken wonen, maar bedrijven vestigen zich vooral in de nabijheid van interessante werknemers. En omdat hoogopgeleiden graag in de buurt van oude binnensteden wonen, floreert Amsterdam tegenwoordig en heeft Rotterdam veel terrein verloren.

Het lijken autonome ontwikkelingen, en dat zijn het voor deel ook. In ieder geval kan je het de gemeente Rotterdam niet kwalijk nemen dat de economische structuur is veranderd. Net zo min als Amsterdam voor de triomf van de eigen stad zichzelf op de schouders hoeft te slaan.

Dit mag allemaal zo zijn, het betekent niet dat lokaal besturen voortaan zinloos is. Economen hebben wel eens de neiging om te zeggen: “Go with the flow”. En dat bekt ook wel lekker. En het is waar als ze bedoelen dat de overheid niet moet proberen tegen de economische trends in te gaan. En niet moet proberen om een campus te ontwikkelen waar geen bedrijf wil zitten. Maar het is ook een onzinnig advies. Als ze alleen op aarde is om de economische trends te volgen, kan de overheid beter naar huis gaan. Het is de taak, en zelfs de bestaansreden van een overheid om ervoor te zorgen dat de uitkomst uiteindelijk anders is dan de markt lijkt te willen. In een politiek gewenste richting.
Als je meer wilt weten over de ontwikkeling van de stad is de PBLQ-leergang De Triomf van de stad een aanrader.

‍