Je ziet het voor je. Het CBS heeft een nieuwe bak met cijfers. Een paar medewerkers doen hun uiterste best om er een persbericht van te maken. Waar moet het nu weer over gaan? De keuze is snel gemaakt: mensen verlaten de stad weer! De kranten nemen het allemaal grif over. Want wat van het CBS komt, dat klopt altijd.

Inderdaad: die cijfers kloppen wel. Maar hoe we de cijfers moeten duiden, en aan welke cijfers we het meeste gewicht moeten geven, daarover kan je toch echt van mening verschillen. Voor het echte begrip is het goed er enkele cijfers aan toe te voegen.

Ten eerste: het gaat hier alleen om de binnenlandse migratie. De buitenlandse migratie is even vergeten in het persbericht. Wie beide bij elkaar optelt ziet dat de grote steden geen inwoners verliezen, maar juist winnen. Vooral in Amsterdam bestaat een enorm vestigingsoverschot vanuit het buitenland. Helaas wordt niet aangegeven waar die buitenlandse instroom vandaan komt, maar het is niet gewaagd om te veronderstellen dat het hier zeker voor de helft om Westerse allochtonen gaat. Kenniswerkers, expats, etc. En om teruggekeerde autochtonen. Dat is toch even een heel ander verhaal: Amsterdam heeft een fors vestigingsoverschot.

Ten tweede: het saldo van de binnenlandse migratie is in Amsterdam en Den Haag negatief, maar in Rotterdam en Utrecht positief. Het verhaal gaat dus alleen maar op voor de eerste twee steden. Dan kan het CBS een mooi kaartje laten zien dat veel mensen vanuit Utrecht verhuizen naar Zeist, De Bilt en Nieuwegein, maar blijkbaar verhuizen er nog steeds meer mensen vanuit die gemeenten naar Utrecht.

Ten derde: het aantal geboorten overtroffen in alle grote steden het aantal sterfgevallen. Dit, opgeteld bij de migratiecijfers, betekent dat de vier grote steden in 2015 weer zijn gegroeid. Dat is toch aan ander beeld dan: 'burgers verlaten de grote steden weer'.

Ten vierde: natuurlijk is het boeiend dat Amsterdam en Den Haag een negatief binnenlans migratiesaldo hebben, in tegenstelling tot de voorgaande jaren. Maar zoals Jan Latten in de Volkskrant ook terecht opmerkt: de woningmarkt is weer in beweging gekomen. De huizenprijzen zijn weer (fors) gestegen. Daardoor staan veel minder huizen 'onder water' (een hogere hypotheeklast dan de waarde van het huis). En zo kunnen mensen, die de verhuizing eerst noodgedwongen hebben uitgesteld, nu toch weer weg. Het kan hier dus ook om een tijdelijk effect gaan.

Ten vijfde: in Amsterdam zijn in 2015 ongeveer 8300 nieuwe woningen gebouwd. Desondanks is de vraag zo hoog, dat de huizenprijzen fors zijn gestegen. Daardoor is die stad voor veel mensen niet betaalbaar meer. Zelfs soms niet meer voor hoogopgeleiden die daarom genoegen moeten nemen met een huis in Amstelveen, Heemstede, Haarlem, het Gooi. Het is dus niet meteen een gewenst vertrek, maar veeleer een noodgedwongen vertrek. Dat klinkt toch anders dan: 'mensen willen weer een tuin'. Het is dan ook volledig terecht dat Amsterdam in de komende 10 jaar 50.000 wil bijbouwen binnen de eigen gemeentegrenzen. Amsterdam loopt dus niet leeg, Amsterdam kan de vraag op dit moment gewoon niet aan.

En dat Rotterdam wel een positief migratiesaldo heeft, kan men dan ook veel minder enthousiast begroeten dan de Rotterdamse ambtenaar deed die mij de nieuwe CBS-cijfers meteen toestuurde. Verhuizen mensen naar Rotterdam omdat je daar te gemakkelijk een huis kan vinden? Ik weet niet of je daar in alle gevallen blij mee moet zijn.

‍