De NRC van 31 mei 2021 meldt dat 43% van de Nederlanders met een migratie-achtergrond zich zeker zal laten vaccineren tegen COVID-19. Tegenover bijna 80% van de Nederlanders zonder migratie-achtergrond. Laten we even aannemen dat het onderzoek goed is uitgevoerd. Mogen we het er dan over hebben?

Laten we eerst vaststellen dat vaccineren niet alleen voor jezelf belangrijk is, maar ook voor de samenleving als geheel. Groepsimmuniteit bereik je alleen als veel mensen of besmet zijn geweest of zijn gevaccineerd.

Laten we vervolgens vaststellen dat het geen pas heeft om mensen te dwingen om zich te laten vaccineren. Kwestie van persoonlijke integriteit. Maar laten we ook vaststellen dat iedereen die zich niet laat vaccineren een bijzondere verantwoordelijkheid draagt tegenover de samenleving. Door je niet te laten vaccineren gaan andere mensen dood, om het zwart-wit te stellen.

Dit betekent dat je mensen die zich niet laten vaccineren daarop mag aanspreken.

Nu de boeiende vraag waarom migranten veel minder geneigd zijn om zich te laten vaccineren. Ik heb twee hypotheses en ze geven beide geen verschoning.

De eerste hypothese: het is een cultureel probleem. De cultuur van veel migranten zou zich verzetten tegen vaccineren. Je kan ook zeggen: dit is de SGP-hypothese. Als die klopt verschillen Staphorst, Barneveld en Bunschoten op dit punt niet zoveel van migranten. In die wereld wordt het geloof boven de eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid geplaatst. En misschien plaatst men het geloof wel boven de staat. Net zoals ik me verzet tegen de kerken in Urk die te veel gelovigen ontvangen en daarmee het indammen van het virus ondermijnen, verzet ik me tegen migranten die op grond van geloofsovertuiging zich niet laten vaccineren.

De tweede hypothese: hier is sprake van een taalachterstand, waardoor men de informatie mist om tot een afgewogen oordeel te komen. Anders gezegd: vanwege een taalachterstand zijn groepen migranten niet in staat om gewoon deel te nemen aan deze samenleving. Ja, ik weet dat het veel te slappe beleid van achtereenvolgende regeringen heeft bijgedragen aan die taalachterstand. Maar daarmee is die taalachterstand niet goedgepraat. Die taalachterstand zorgt voor hogere werkloosheidscijfers, voor lagere inkomens en voor onderwijsachterstanden voor de kinderen. En wellicht voor een geringere bereidheid om zich te laten vaccineren. Die taalachterstand moet dus worden bestreden. Om iedereen in deze samenleving kansen te geven om zichzelf te verheffen. Een typisch sociaal-democratisch argument.

De vrijheid voor het individu vergt een gelijktijdige verantwoordelijkheid voor het geheel. Dus iedereen heeft het recht op zijn eigen geloof of zijn eigen cultuur. Maar die eigen vrijheid wordt altijd begrensd door de verantwoordelijkheid voor de ander. Vrijheid verplicht daarom ook tot integratie, zonder verlies van eigen waardigheid, en van eigen vrijheid.

Die 43% vaccinatiebereidheid onder migranten vraagt dus om een maatschappelijk debat. Zoals ook het anti-maatschappelijke gedrag in Urk om een maatschappelijk debat vraagt. Niet omdat mensen niet anders mogen zijn, maar omdat de persoonlijke vrijheid wordt begrens door de verantwoordelijkheid voor elkaar.

‍