De persconferentie van Mark Rutte en Hugo de Jonge van deze week was perfect. Ik heb hem meteen helemaal uitgeschreven voor de cursisten van mijn masterclasses over kennis en beleid.

Wat was namelijk het geval. Het OMT had geadviseerd om te wachten met het versoepelen van de lockdown. En toch besloot het kabinet om te gaan versoepelen. En voor de duidelijkheid: het gaat me er niet om of dat laatste een wijs besluit is geweest. Het gaat me erom dat het kabinet zo wijs was om uiteindelijk zelf de politieke afweging te maken en niet automatisch de politieke afweging van het OMT te volgen.

Ja, mijn kijk op dit soort zaken is nogal simpel. Het OMT hoort de kennis aan te leveren (hoe ontwikkelt het aantal besmettingen zich, hoe ontwikkelt de ziekenhuisbezetting zich, hoe ontwikkelt de bezetting van de IC’s zich) en de politiek hoort vervolgens (in het licht van die kennis!) de verschillende belangen af te wegen. En moet daar ook eerlijk en open over communiceren. Precies wat Rutte en De Jonge deze week deden.

Eerder koos het kabinet vaak voor een andere strategie: het verschool zich opzichtig achter het advies van het OMT. Dat is jammer want kennis zegt niet wat je moet doen. Om te weten wat je moet doen is altijd een politieke afweging nodig, en die wordt bij voorkeur door het kabinet en niet door de ‘witte jassen’ gemaakt. Omdat ik niet hou van een kabinet dat zich verschuilt achter ‘wetenschappelijke adviezen’ (= persoonlijke adviezen van wetenschappers), was ik deze week dus aangenaam verrast.

Dat gold niet voor iedereen. Aura Timen van het RIVM, tevens secretaris van het OMT, kwalificeerde het besluit van het kabinet als een “politiek besluit”. Dat was een hele bijzondere opmerking. Alsof niet elk besluit van het kabinet een politiek besluit is. Maar wellicht bedoelde ze dat een kabinet een goed besluit neemt als het  advies van het OMT wordt gevolgd en een politiek besluit als het om politieke redenen van het advies van het OMT wordt afgeweken.

Elk besluit over lockdown en versoepelingen is een ‘politiek besluit’. En elk besluit over lockdown en versoepelingen moeten niet door wetenschappers, RIVM of mevrouw Timen worden genomen, maar door de verantwoordelijke politici. Ik dank mevrouw Timen dat ze zo helder heeft verwoord waar ze zelf niet over gaat.

‍